13 April 2015

ปีศักราช

พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2552 ให้ความหมายของคำว่า "ศักราช" ไว้ว่า
อายุเวลาซึ่งกําหนดตั้งขึ้นเป็นทางการ เริ่มแต่จุดใดจุดหนึ่ง ซึ่งถือว่าเป็นที่หมายเหตุการณ์สําคัญ เรียงลําดับกันเป็นปี ๆ ไป

พุทธศักราช

ตัวย่อ พ.ศ.
เริ่มต้น เมื่อสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าปรินิพพาน  ประเทศไทยเริ่มใช้อย่างเป็นทางการในสมัยรัชกาลที่ 6 (ประกาศในปี พ.ศ.2455 เริ่มใช้ พ.ศ.2456)

คริสตศักราช

ตัวย่อ ค.ศ.
เริ่มต้น จากปีที่พระเยซูประสูติ นับเป็น ค.ศ.1
การแปลงเป็นพุทธศักราช บวกด้วย 543

มหาศักราช

ตัวย่อ ม.ศ.
เริ่มต้น เมื่อพระเจ้ากนิษกะ แห่งอาณาจักรกุษาณะขึ้นครองราชย์
การแปลงเป็นพุทธศักราช บวกด้วย 621

จุลศักราช

ตัวย่อ จ.ศ.
เริ่มต้น เมื่อสังฆราชบุตุโสระหัน สึกจากสมณเพศและขึ้นครองราชย์เป็นกษัตริย์องค์ที่ 19 ในราชวงศ์สมุทฤทธิ์ แห่งพุกามประเทศ
การแปลงเป็นพุทธศักราช บวกด้วย 1181

รัตนโกสินทรศก

ตัวย่อ ร.ศ.
เริ่มต้น ตั้งแต่ปีที่สถาปนากรุงเทพมหานคร (ข้อสังเกต ไม่นิยมใช้ว่า "รัตนโกสินทรศักราช")
การแปลงเป็นพุทธศักราช บวกด้วย 2325

10 January 2015

เมืองใดไร้ธรรมอำไพ เมืองนั้นบรรลัยแน่เอย บทประพันธ์ของ ถนอม อัครเศรณี

"เมืองใดไร้ธรรมอำไพ เมืองนั้นบรรลัยแน่เอย" เป็นวรรคทองที่ถูกหยิบยกขึ้นมาบ่อย ๆ  บางคนอาจจะได้ยินได้ฟังในรูปของบทเพลง "เมืองกังวล"  บทประพันธ์เต็ม ๆ คือ
    เมืองใดไม่มีทหารหาญ  เมืองนั้นไม่นานเป็นข้า
เมืองใดไร้จอมพารา    เมืองนั้นไม่ช้าอับจน
    เมืองใดไม่มีพณิชเลิศ   เมืองนั้นย่อมเกิดขัดสน
เมืองใดไร้ศิลป์โสภณ   เมืองนั้นไม่พ้นเสื่อมทราม
    เมืองใดไม่มีกวีแก้ว     เมืองนั้นไม่แคล้วคนหยาม
เมืองใดไร้นารีงาม     เมืองนั้นสิ้นความภูมิใจ
    เมืองใดไม่มีดนตรีเลิศ  เมืองนั้นไม่เพริศพิสมัย
เมืองใดไร้ธรรมอำไพ  เมืองนั้นบรรลัยแน่เอย ฯ
หลายคนเข้าใจผิดว่าเป็นพระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 6 แต่จริง ๆ แล้ว บทประพันธ์นี้เป็นของคุณถนอม อัครเศรณีค่ะ

ใครคือ "ถนอม อัครเศรณี"

ชื่อ ถนอม อัครเศรณี อาจจะไม่คุ้นหู แต่ถ้าพูดถึง "ศิราณี" นี่หลายคนต้องร้องอ๋อ  เพราะเป็นคอลัมนิสต์ระดับตำนาน  เจ้าของคอลัมน์ตอบปัญหาหัวใจแห่งหนังสือพิมพ์ไทยรัฐนั่นเอง  คุณถนอมแต่งบทกลอนนี้โดยใช้นามปากกาว่า "อัครรักษ์" ค่ะ

จาก "หัวใจเมือง" สู่ "เมืองกังวล"

ครั้งแรกนั้น คุณถนอมส่งบทประพันธ์นี้ไปตีพิมพ์ในหนังสือของโรงเรียนประจำอำเภอบ้านโป่ง ราชบุรี  โดยใช้ชื่อบทประพันธ์ว่า "หัวใจเมือง" ต่อมานำมาลงคอลัมน์ "ภาษาสวรรค์" ในหนังสือพิมพ์รายสัปดาห์ "เจ้าพระยา" ฉบับวันอาทิตย์ที่ 9 เมษายน 2493 หลังจากนั้นได้ตีพิมพ์ในแหล่งต่าง ๆ อีกหลายครั้ง

ช่วงหนึ่งที่คุณถนอมมีโอกาสได้ทำงานร่วมกับคุณสง่า อารัมภีร์ หรือ "แจ๋ว วรจักร" คุณถนอมได้ส่งบทประพันธ์นี้ให้คุณสง่าแต่งทำนอง  แต่กว่าคุณสง่าจะได้แต่งทำนองก็ล่วงเลยมาหลายปี และเปลี่ยนชื่อจาก "หัวใจเมือง" เป็น "เมืองกังวล"

การที่บทประพันธ์ถูกเข้าใจผิดว่าเป็นพระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 6 ทำให้คุณถนอมร้อนใจมาก เห็นได้จากเนื้อความในจดหมายที่คุณถนอมเขียนถึง "อิงอร" เมื่อวันที่ 21 พฤศจิกายน 2527
เพื่อนฝูงคิดดูเถิด บทกลอนของผมนั้นเปรียบได้เพียงเศษธุลี เป็นละอองธุลีพระบาทของบทพระราชนิพนธ์ในพระองค์ท่าน เมื่อมีเหตุการณ์ทำให้ประชาชนเกิดความสำคัญผิดพลาดเช่นนี้ ขืนเพิกเฉยต่อไปมิเท่ากับว่า ผมปล่อยให้ราคีเกิดแปดเปื้อนแก่บทพระราชนิพนธ์ในพระองค์ท่านด้วยมิบังควรเช่นนั้นละหรือ ?


03 March 2014

รหัสผ่านยอดแย่

รหัสผ่านของคุณเป็นหนึ่งในรหัสผ่านยอดแย่หรือเปล่าคะ
SplashData ผู้พัฒนาซอฟต์แวร์จัดการรหัสผ่านบนอุปกรณ์มือถือได้สำรวจรหัสผ่าน "ยอดแย่" ต่อเนื่องกันมาทุกปีตั้งแต่ปี 2011  ปรากฏว่าอันดับหนึ่งของปี 2013 ได้แก่ "123456"  เอาโค่นแชมป์เก่าอย่าง "password" ที่เคยครองอันดับหนึ่ง 2 ปีซ้อนลงได้สำเร็จ

อันดับอื่น ๆ เป็นอะไรบ้าง มาดูกันค่ะ

  อันดับที่  201120122013
1
password
password (=)
123456 (+1)
2
123456
123456 (=)
password (-1)
3
12345678
12345678 (=)
12345678 (=)
4
qwerty
abc123 (+1)
qwerty (+1)
5
abc123
qwerty (-1)
abc123 (-1)
6
monkey
monkey (=)
123456789 (N)
7
1234567
letmein (+1)
111111 (+2)
8
letmein
dragon (+2)
1234567 (+5)
9
trustno1
111111 (+3)
iloveyou (+2)
10
dragon
baseball (+1)
adobe123 (N)
11
baseball
iloveyou (+2) 
123123 (+5)
12
111111
trustno1 (-3)
admin (N)
13
iloveyou
1234567 (-6)
1234567890 (N)
14
master
sunshine (+1)
letmein (-7)
15
sunshine
master (-1)
photoshop (N)
16
ashley
123123 (+4)
1234 (N)
17
bailey
welcome (N)
monkey (-11)
18
passw0rd
shadow (+1)
shadow (=)
19
shadow
ashley (-3)
sunshine (-5)
20
123123
football (+5)
12345 (N)
21
654321
jesus (N)
password1 (+4)
22
superman
michael (+2)
princess (N)
23
qazwsx
ninja (N)
azerty (N)
24
michael
mustang (N)
trustno1 (-12)
25
football
password1 (N)
000000 (N)

หมายเหตุ
(+X) หมายถึง เพิ่มขึ้นกว่าปีก่อน X อันดับ
(-X) หมายถึง ลดลงจากปีก่อน X อันดับ
(=) หมายถึง อันดับเท่าเดิม
(N) หมายถึง มาใหม่

แล้วมันแย่อย่างไร  แย่เพราะมันเป็นรหัสผ่านยอดนิยม คนใช้กันเป็นจำนวนมาก ทำให้เดาได้ง่ายค่ะ

รหัสผ่านที่ติดอันดับ สามารถแบ่งออกเป็นกลุ่ม ๆ ดังนี้
  • เลขซ้ำ เลขเรียง ทั้งน้อยไปมาก และมากไปน้อย เช่น 123456, 12345678, 654321, 111111
  • คำที่พบบ่อย เช่น password, iloveyou
  • จากหนังหรือละคร เช่น trustno1 มาจากรหัสผ่านของ Mulder เจ้าหน้าที่ FBI จาก The X-Files (คนที่ใช้น่าจะมีอายุพอสมควรที่เดียวนะคะ)
  • อักษรจากแป้นที่เรียงกัน เช่น qwerty, azerty (แป้นแบบนี้นิยมใช้ในฝรั่งเศส), qazwsx
นอกจากนี้ ยังมีรหัสผ่านที่มีที่มาน่าสนใจ เช่น shadow เป็นชื่อไฟล์ใน unix ที่ใช้เก็บรหัสผ่านที่เข้ารหัสแล้ว

ผู้เขียนมองว่าการจัดอันดับนี้เป็นดาบสองคม สำหรับผู้ใช้ปรกติอย่างเรา ๆ ก็รู้ไว้เป็นข้อมูลว่าไม่ควรใช้รหัสผ่านเหล่านี้  แต่สำหรับผู้ร้ายที่จะมาเจาะระบบแล้ว ข้อมูลนี้ถือเป็นคู่มือชั้นดีสำหรับการเดารหัสผ่านค่ะ  ดังนั้นถ้าใครกำลังใช้รหัสผ่านพวกนี้อยู่ ผู้เขียนขอแนะนำให้เปลี่ยนโดยด่วนเลยค่ะ

References

http://splashdata.com/splashid/worst-passwords/
http://splashdata.com/press/pr121023.htm
http://splashdata.com/press/worstpasswords2013.htm

02 March 2014

สร้างที่อยู่ Gmail ของคุณแล้ว -- แต่เอ๊ะ ฉันไม่ได้สร้างนะ

คุณเคยได้รับอีเมล "สร้างที่อยู่ Gmail XXX@gmail.com ของคุณแล้ว" ทั้ง ๆ ที่ไม่ได้สร้างหรือเปล่าคะ
นั่นแสดงว่ามีใครบางคนสมัคร Gmail แล้วกรอกอีเมลของคุณเป็นอีเมลสำรอง (alternative email) ค่ะ

เกิดขึ้นได้อย่างไร?

เกิดจากการที่ใครคนนั้นกรอกอีเมลผิด ไม่ว่าจะโดยตั้งใจ (ไม่รู้จะกรอกอะไร เลยใส่มั่ว ๆ มา) หรือ ไม่ตั้งใจ (พิมพ์ผิด) ก็เป็นได้

เป็นอันตรายกับอีเมลของเราหรือไม่?

ตอนนี้ยังไม่เจอเหตุการณ์ที่เป็นอันตราย (กับเรา) นะคะ  แต่สำหรับแบบนี้ไม่ปลอดภัยสำหรับใครคนนั้นแน่นอน  เพราะกลายเป็นว่าเวลาเกิดปัญหากับอีเมลของ "เขา" อย่างกรณี "เขา" ลืมรหัสผ่าน  ทาง Gmail จะส่งอีเมลมาที่ "เรา" แทนค่ะ

ควรทำอย่างไรต่อ?

ถึงแม้ว่าจะไม่เป็นอันตราย แนะนำว่าให้ยกเลิกการเชื่อมโยง ตามขั้นตอนดังนี้ค่ะ

1) กดลิงก์ข้างท้ายอีเมล

2) เลือก "No" แล้วกด "Submit"

3) เรียบร้อยแล้วค่ะ 


27 February 2014

"Personal" vs "Personnel"

"personal" และ "personnel" เป็นอีกคู่หนึ่งที่น่าสับสน

personal

/ˈpəːs(ə)n(ə)l/

สำหรับผู้เขียน คำนี้พบได้บ่อยกว่า มักทำหน้าที่เป็น adjective ในความหมายว่า ส่วนตัว, เฉพาะตัว เช่น
personal interview หมายถึง การสัมภาษณ์แบบรายบุคคล
personal belongings หมายถึง ข้าวของส่วนตัว

personnel

/pəːsəˈnɛl/

คำนี้ผู้เขียนพบครั้งแรกในชีวิตตอนเรียนปริญญาตรี ตอนนั้นมีวิชาเลือกชื่อ Personnel Management  อย่าถามนะคะว่าเรียนอะไรบ้าง เพราะลืมโดยสิ้นเชิงค่ะ  วิชาพวกนี้สำหรับเด็กสายวิทย์อย่างผู้เขียนแล้ว มันคือยาขมดี ๆ นี่เอง
personnel เป็นคำนาม แปลว่า บุคลากร เช่น
military personnel หมายถึง กำลังทหาร
อย่างวิชา Personnel Management ก็คือวิชาว่าด้วยการบริหารงานบุคคลค่ะ

26 February 2014

be composed of / consist of / comprise

มีหลายคำในภาษาอังกฤษที่แปลว่า "ประกอบด้วย" (be made up of)
ปัญหาคือคำมันคล้าย ๆ กันจนใช้ผิดกันบ่อย
คำเหล่านั้นคือ
be composed of    consist of และ comprise

"โมเลกุลของน้ำประกอบด้วยไฮโดรเจนสองอะตอมและออกซิเจนหนึ่งอะตอม"
เราสามารถเขียนได้ดังนี้
A water molecule is composed of two atoms of hydrogen and one atom of oxygen.
หรือ
A water molecule consists of two atoms of hydrogen and one atom of oxygen.
หรือ
A water molecule comprises two atoms of hydrogen and one atom of oxygen.

ของแถม

ถ้าพูดกลับเป็น
"ไฮโดรเจนสองอะตอมและออกซิเจนหนึ่งอะตอมประกอบกันเป็นโมเลกุลของน้ำ"
สามารถเขียนได้ว่า
Two atoms of hydrogen and one atom of oxygen compose a water molecule.

25 February 2014

UNICEF Tap Project หยุดใช้โทรศัพท์ 10 นาที = บริจาคน้ำดื่มเพื่อต่อชีวิตเด็ก

ประเทศไทยของเราตั้งอยู่บนที่ราบลุ่มปากแม่น้ำ เป็นแผ่นดินที่อุดมสมบูรณ์ จนมีคำกล่าวว่า "ในน้ำมีปลา ในนามีข้าว" แต่ทราบไหมคะว่าบางแห่งในโลกนี้  ไม่ต้องพูดถึงปลาค่ะ  น้ำยังไม่ค่อยจะมีเลย  โดยเฉพาะน้ำสะอาด ๆ สำหรับดื่ม

"UNICEF Tap Project" เป็นโครงการที่จัดขึ้นเพื่อช่วยเหลือเด็ก ๆ ทั่วโลกให้มีน้ำสะอาดสำหรับดื่ม  ไม่น่าเชื่อนะคะว่ามีเพื่อนร่วมโลกของเรา 768 ล้านคนไม่มีน้ำสะอาดให้บริโภค [1]

สำหรับ UNICEF Tap Project ในปี 2014 นี้  เขามีไอเดียเก๋ ๆ ด้วยการเชิญชวนบริจาคน้ำดึ่มสำหรับ 1 วันให้แก่เด็ก 1 คน ด้วยการ "หยุดใช้โทรศัพท์ 10 นาที"  ฟังดูชักน่าสนใจใช่ไหมคะ  เตรียมหยิบโทรศัพท์ของคุณขึ้นมาได้เลยค่ะ

1) เปิด uniceftapproject.org

วิธีการก็ง่าย ๆ ค่ะ  เริ่มจากใช้โทรศัพท์ (หรือ tablet) เปิดเว็บ "uniceftapproject.org" (ถ้าเปิดบน laptop หรือ PC  จะไม่มาหน้านี้ค่ะ)

2) กดปุ่ม BEGIN

รอสักพัก มันจะ redirect ไปที่หน้านี้ค่ะ แล้วกดปุ่ม BEGIN

3) กด CONTINUE

4) วางโทรศัพท์ลง

เอาหละค่ะ วางโทรศัพท์ลงได้แล้ว
(มันเขียนว่า CHECKING MOVEMENT  แต่เมื่อลองแอบยกเครื่องขึ้นมา มันก็ให้ไปต่อนะคะ)

5) รอ

ต่อจากนี้ก็รอค่ะ  สังเกตว่ามีสัญลักษณ์ play ขึ้นที่ด้านบน ระหว่างนี้หน้าจอจะแสดงข้อมูลเปลี่ยนไปเรื่อย ๆ ค่ะ  ระหว่างนี้เครื่องจะอุ่น ๆ เหมือนตอนที่เรากำลังดูหนังฟังเพลงค่ะ
ดูซิว่าจะไม่แตะโทรศัพท์ได้นานแค่ไหน
ขอบคุณสำหรับความร่วมมือ
บอกเวลาที่เหลือเป็นระยะ ๆ
มี 8 คนจากกรุงเทพฯ กำลังทำเหมือนกันตอนนี้

6) เสร็จแล้วค่ะ

เมื่อครบ 10 นาที เท่ากับว่าเราได้บริจาคน้ำดื่มให้เด็กน้อยสำหรับ 1 วันแล้วค่ะ 

สงสัยไหมคะ ว่า...


เงินมาจากไหน? ใครเป็นคนบริจาค?

ผู้สนับสนุนคือ Giorgio Armani แบรนด์ดังระดับโลกนั่นเอง ดูจากมุมล่างขวาของหน้า http://tap.unicefusa.org ค่ะ

ทำไม Armani ไม่บริจาคให้มันสิ้นเรื่องสิ้นราวไปเลย?

คำถามนี้มีคนถามใน facebook ของ UNICEF ค่ะ ทาง UNICEF ตอบว่า อยากสร้าง "ความตระหนัก" (awareness) ให้แก่คนอื่น ๆ บนโลกนี้ด้วย

เสียเงินหรือเปล่า?

ไม่เสียเงินค่ะ  (ถ้าไม่นับค่าใช้จ่ายจำพวก ค่าไฟสำหรับชาร์ตแบตเตอรี่ ค่าอินเทอร์เน็ต/WiFi  ค่าเสื่อมราคาโทรศัพท์) ความจริงแล้วกิจกรรมนี้มันก็คือการเปิดเว็บค้างไว้นั่นเองค่ะ

[1] http://www.unicefusa.org/work/water/